Synopsis: The hypocrisy of America is astounding. A country stolen from its indigenous peoples, and now claiming to take in people from all over who are “yearning to breathe free,” is now recanting.
Aloha mai nö käkou e nä hoa aloha æäina o Hawaiæi nei. Eia aæe nö kahi poæo pauæaka o æAmelika ke piæi aæe nei ma ka hoæokae aku i nä hoa kanaka o ka honua nei ma o ke kaupale aku i ko läkou lä komoneæe æana ma loko o ua mokuæäina käæili æäina lä. Eia ka mea æäpiki, na kekahi poæe komoneæe e æauæa nei i kekahi poæe komoneæe æaæole e komo. He ahuwale ka hoæokamani a ua æikea wale ka æino o ia æano hana hoæokae hoæomana. He hana hoæokae æili nö paha ia e peæe nei ma hope o ka hoæokae hoæomana. Uluhua æino ka lehulehu i ka holo æana o ka manaæo o ka æAha Hoæokolokolo Kiæekiæe o æAmelika Hui Pü æIa e käkoæo i ia kauoha a kahi Trump. æO ia mau nö ka hoæokamani.
I ka makahiki 1994, ua puka mai kekahi kätuna i haku æia e S. Kelly ma loko o ka nüpepa San Diego Union Tribune. Aia ma ke kiæi kekahi æohana e kü ana ma ka æaoæao hema, a ua kohu Mekiko ke nänä aku i ka lole a me ka helehelena. Aia ma waenakonu o ke kiæi kekahi kanaka haole e komo ana i ka paæa lole a kohu Trump ke nänä aku koe ka æöhule o ke poæo. A ma ka æäkau kahi kanaka æöiwi o æAmelika nona ka lauoho löæihi i hili æia ma ka æaoæao. E kuhi ana ka lima o ke kanaka haole i ka æohana Mekiko me ka puka pü mai o kahi päluna æölelo mai ka waha aku, penei: “It’s time to reclaim America from illegal immigrants.” A pane aku ke kanaka æöiwi i ia æölelo a ka haole: “Iæll help you pack.”
Ma ia kätuna e akäka ai koæu kumu no ke kapa æana i ua poæe nei o æAmelika he poæe komoneæe. A, æaæole i kaupalena æia ko läkou komoneæe æana ma nä palena o ua æäinupuniæole nei. Ua hiki mai nö läkou i o käkou nei ma Hawaiæi. Aloha nö nä æelele o nëia mokuæäina hoæopunipuni nei. Ke küæë nei e küæë ai. He häwaæe æiæo æole ia küæë. A ‘o wai ke püæiwa? He hana hewa ia na ka poæe noho hewa. E ala nö paha ka noæonoæo a æulaæa i ka naio! æO æAmelika Hui Pü æia ke komo hewa!
Noæu iho, aia ka pono i ke küæëæë i ia noho hewa æana a Maleka. Na käkou ia e hoæoholo i ke komo a me ka æole o ka malihini ma ko käkou æäina nei. æO këia päpä hou æana a Maleka i kekahi mau känaka æaæole e komo mai, he hana æino ia a he hana hoæokae æili paha i ka poæe Musulima. Ua päpä æia ke komo mai o ka poæe o Kada, æIrana, Libia, Kölea æÄkau, Suria, Iemene, a me Wenezuela, a æano ahuwale ka hoæokae hoæomana a Trump mä me kona poæe käkoæo, i loko nö o ka hoæonalonalo æia æana o ia manaæo ma ke komo æana mai o Kölea æÄkau a me Wenezuela, he mau mokuæäïna Musulima æole. Eia naæe, ua lilo i pulakaumaka kekahi o käna mau æölelo hoæohiki i mua o ka lehulehu, no ka päpä piha æana i ka poæe Musulima,æaæole e komo mai.
æEä, æaæole käkou i hana æino æia e ka poæe Musulima, a æaæole käkou i hana æino æia e ka poæe o Kölea æÄkau a Wenezuela paha. He aha lä ke kumu e hoæokae aku ai iä läkou? E aho e hana käkou e like me ka mea æöiwi ma loko o ke kätuna a e kökua iä æAmelika i ka æülü i kona ukana.
E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.