Synopsis: The ups and downs of Valentine’s Day. It’s not always a smooth ride.

———

He ‘elua hoahana kēia ke pā’ina pū nei ma ka pā’ina awakea, ke ukama’ilio nei nō ho’i no ia mea ‘o ka lapuwale o nā kāne. E namunamu ana kekahi no ke ‘ano mākilo pinepine o kāna kāne i nā wāhine u’i a pau o ke kā’alo ‘ana a’e i mua ona. ‘A’ohe wahi nele o ko ia ala mākilo aku i ke kaiue ‘ana a’e o ke kīkala ke kā’alo mai. A no laila, pi’i ka mana’o ho’ohūoi o ia nei a namunamu akula i mua o kona hoa no ke kuko moe kolohe o kēia kāne lapuwale āna. Hō’ike akula ia no ka lilo ‘ana o kēia mana’o ho’ohūoi i pulakaumaka a i mea ho’i e hiki ‘ole ai iā ia ke kāohi iho. A i kekahi lā ma ka hana, e koikoi ‘ino ana ia ho’ohūoi e ho’i lā ‘oko’a aku ‘o ia i mua o ua kāne lā a hō’ahewa ho’owahawaha aku iā ia i ka moe kolohe. A i ia lā nō, ua kō ia kuko, a ua lilo ia i mea e huli kua a’e ai nā ‘ale o ke kai. Penei ho’i ka mo’olelo:

I ia lā nō, ua ha’alele lā ‘oko’a ‘o ia nei i ka hana a pololei akula nō i ka hale, kahi o ua kāne lapuwale a hana ‘ole nei e nanea ana i ke kama’ilio ma ke kelepona. ‘A’ohe o ia ala wahi ‘ike mai iā ia nei i ke komo aku i loko o ka hale. Ho’olohe ana kēia i ka ‘ōlelo a ke kāne e ho’opa’a ana i kekahi pākaukau ma ka Halekūlani no ‘elua po’e i ka Lā o nā Ipo! Hū a’ela ka hau’oli me ka ha’alele loa o ka huhū. Pau ho’i ka ho’ohūoi a no’ono’o ihola ia, “Mai make kēia ka’aka lapuwale. Eia kā na’e, e lawe mai ana ‘o ia ia’u i ka hale ‘aina i ka Lā o nā Ipo.”

‘O ia mālie nō a hiki mai ka ‘auinalā o ka Lā o nā Ipo, a ma kahi kēia o ka hola ‘ehā, ‘ōlelo maila ke kāne, “’Eā, e hele ana au i ka hahai pua’a me o’u mau hoa, a e ho’āumoe ana mākou ma uka. Aia ko mākou ho’i ‘ana mai a iho mai ka mōlehulehu o ka lā ‘apōpō.” Kāhāhā lua ihola ko ia nei mana’o. Eia nō ‘o ia ke kū nei ke hō’ā’ā nei ka maka. ‘A’ohe wahi ‘ekemu aku a ia nei. Ua kahu na’e ka ‘ena o ka na’au. A hala kekahi wā pōkole, mai ka lani nō a ka honua, puka akula ka leo ‘uā, “Mai nō ‘oe a mana’o mai he puni ko ne’i. He keu kō ho’opunipuni e kēnā po’o ‘ōpae. ‘Akahi ho’i kou ‘ano lapuwale a hāwāwā wale ho’i i ka hana a ke aloha!” A li’uli’u wale kēia ho’owahawaha ‘ana, puka akula kēia i waho e ho’omau ai i ka hu’e lepo a pau mai ka po’e o ia kaiahome i ka lohe mai ‘o ka ho’ohalahala o ua wahine nei i kāna kāne. ‘O ke kāne na’e, ‘ōlelo akula i kāna wahine, penei, "He keu ‘oe a ka wahine pupule a haku’epa wale ho’i. Ua ‘ike ahuwale ‘ia, ‘eā, ‘o kou ‘ano pupule kēia ke ‘uā nei e ‘uā wale ai nō. Nāu nō ‘oe e hele aku i kou ala, eia nō wau ke hele nei i ko’u."

‘Oiai kēia wahine e ha’i mai ana i kona mo’olelo, e noho mū ana kona hoa me ka maliu wale aku. ‘A’ohe wahi ‘ekemu iki. Eia nō ho’i kahi wahine mea kāne lapuwale nei ke kali nei ‘o ka ‘āpono mai a kona hoa i ka pono a me ka ‘ole o kāna hana. ‘O ia nei na’e, ke noho wale nei nō ke no’ono’o nei i ka pono a me ka ‘ole o kona hō’ike aku i kona hoa no kāna ipo hou, ka mea nāna i lawe aku iā ia i ka Halekūlani i ia Lā o nā Ipo i hala a’e nei!

———

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai’i at Mānoa.