Synopsis: One of our leaders, Soli Niheu, has passed away. His funeral services begin at noon today at ‘Iolani Palace.

———

Aloha mai käkou e nä hoa makamaka.

I këia lä, e kau ana ka hali’a aloha iä Soli Niheu. He Hawai’i Alaka’i ‘o ia i küpa’a ma hope o ka ‘äina a me ke kanaka. Ua hala ‘o Soli ma ka lä 30 o Nowemapa o ka makahiki 2012 ma Honolulu. No Ni’ihau mai ka ‘ohana o Soli, a e noho ana ‘o ia i Waimea, Hawai’i.

He koa küpa’a ua Soli nei no ka lähui, a he leo nui kona no ke kü’oko’a o ke aupuni o Hawai’i. A he alaka’i ‘o ia ma ka ‘imi ‘ana i ke ea o ka ‘äina a me ke kanaka no nä makahiki he nui. ‘O ia kekahi o nä koa mua i ho’oulu aku i nä känaka e kü’ë a e ‘imi i ke kü’oko’a. A he mea ma’a mau iä Soli ka ho’omana’o ‘ana iä käkou e kü’ë mau loa, ‘o käna mäkia ia.

Nui kona mau manawa i hopu ‘ia ai e ka mäka’i, he 40 a emi iho paha, akä, i hopu ‘ia ‘o ia no kona küpa’a ‘ana no ka pono o nä Hawai’i. He kanaka ‘onipa’a ‘o Soli, ‘a’ole ‘o ia i maka’u i ke küpa’a ‘ana no kona mana’o.

Nui nä manawa o ke aupuni haole i ho’ä’o ai e ho’opio i ke ahi a Soli, akä nö na’e, ua lapalapa loa käna ahi mai kahi palena a i kahi palena o ka pae’äina nei a me ka ‘äina ‘ë kekahi.

Ma muli o käna hana maika’i wale no ka pono o käkou, e mau ana ka ‘i’ini o ka lähui nei no ka ho’i ‘ana mai o ke ea o ka ‘äina. Ua pio ke kukui o Soli Niheu, ‘a’ole na’e i pio ka makemake o ka lähui i ka pono a me ke kü’oko’a nö ho’i. Ua ‘ölelo mau ‘o Soli iä käkou, “E kü’ë käkou a mau loa … mai poina ka makemake o nä küpuna. Aia nö a maopopo iä käkou ka makemake o nä küpuna, ‘o ia ho’i ke kü’oko’a, a laila, e holo mua käkou, ‘o ia ho’i ka lähui Hawai’i.” Mai poina käkou i nä mana’o akamai o Soli Niheu, he kanaka ‘o ia i kü maoli i ke aloha ‘äina ‘oia’i’o.

Ua ha’alele mai ‘o Soli i hope nei, i käna mau keiki, ‘o Kala’iokamalino, ‘o Kalamaoka’äina, ‘o Aloha’äina Harawira, ‘o Kekahikoa a ‘o Keali’ikauila; i käna mau mo’opuna, ‘o Iakona Welokïheiakea’eloa, ‘o Kapunaheleokapu’uwai, ‘o Welokïheiakea’eloa a ‘o Keaolani; kona mau palala, ‘o David Niheu a me Luther “Hoppy” Niheu; a me kona tita, ‘o Karen Games.

Aia kona ho’olewa ma ka hola ‘umikumamälua o këia lä, ka lä ‘elima o Ianuali, ma ka ‘ahu o ka Hale Ali’i ‘o ‘Iolani. E hui pü käkou i laila no ka ho’ohiwahiwa ‘ana aku i kekahi o nä Hawai’i Alaka’i, Soli Niheu.

(Mahalo a nui, e ‘Analü, no ke käkau ‘ana mai i ka mo’olelo i luna a’e nei no Soli Niheu ma ka ‘ölelo a ko käkou mau küpuna. Ke hä’awi aku nei mäua, nä luna ho’oponopono, i ko mäua aloha i ka ‘ohana i waiho ‘ia ma ka honua nei. He Hawai’i Alaka’i ‘oia’i’o nö ‘o ia. Ua ‘ike ‘ë paha ‘oukou e nä makamaka heluhelu i ka nui o käna mau hana no ka pono o kona mau hoa kanaka. L.H.)

———

E ho’ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho’i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai’i at Mänoa.