Synopsis: In the aftermath of the horrendous devastation in Lahaina, it is not surprising that enterprising law firms are advertising their services on TV. These services are ostensibly intended to help victims rebuild what they have lost. This type of help is not freely given. A contingency fee will invariably apply.
Aloha mai nö käkou e nä hoa heluhelu. Aloha nö hoæi ka poæe o Lahaina e kakali nei æo ka hemo æana mai o nä hemahema o ka nohona ma hope o ke ahi. Nui ka pilikia. Ua pau ka hale. Ua pau nä waiwai lewa. Ua pau ka æoihana, ke ala hoæi e æimi ai i ke ola. A æo kekahi poæe, ua pau ko läkou æohana a mea aloha paha i ke ahi. æEhia ua mea aloha, æo läkou! I këia manawa, ke æimi ola nei ka poæe he nui, me ka manaæo e ala hou mai ko läkou külanakauhale ma loko mai o ka lehu. Eia nö ua hemo hou mai kauwahi o Lahaina, a ke æae æia nei nä kupa e hoæi liæiliæi aku i mea e kükulu hou ai i ko läkou nohona a kü hou mai ke külana æaeæoia.
æO kekahi mähele o ia hana, æo ia ka noiæi æana i ke kumu i kupu mai ai ia pöpilikia. A aia i loko o ia hana ke kupu pü æana mai o kahi nïnau nui, æo ia hoæi, “I hewa ua pöpilikia nei iä wai?” Eia aæe kauwahi poæe loio ke hoæolaha nei i ko läkou manaæo “kökua” i ka æimi hala aku i kekahi mea hewa, i luaahi hoæi e hoæopiæi aku ai ma loko o nä hale hoæokolokolo. He kökua æiæo nö paha ia hoæopiæi æana, æaæole paha. Koe aku ia. æO ka hoæolaha aku a ua mau loio nei ma luna o ke kïwï i ko läkou kökua, æo ia ke kumuhana nui o këia æatikala. He aha lä hoæi ia mea he kökua? Noæu iho, inä he kökua maoli ia, e like hoæi me ka hana a nä känaka he nui a lehulehu näna i häæawi manawaleæa aku i nä æano mea like æole, a laila, e häæawi manawaleæa aku nö hoæi këia poæe loio i kä läkou kökua. æAæole nö paha e küæai æia aku i ka poæe nele a hune o Lahaina.
Maliæa o pane mai auaneæi ua poæe loio nei ma o ka æölelo höæaloæalo ë, æo ia käki æana, aia wale nö ia a puka ka hoæopiæi æana i ka lanakila. æO ia hoæi, inä æaæole e lanakila ka mea hoæopiæi, æaæole æo ia e käki æia e ka loio. Inä naæe e lilo iä ia ke eo ma ka palapala hoæokö o ka hale hoæokolokolo, e kaæana pü æia ke kälä me ua loio nei. Ua maikaæi paha këia no ka poæe o Lahaina, inä æaæohe wahi loio a loaæa mai ma ka æimi aku. æO ka mea æäpiki naæe ma Lahaina, æo ua mau loio nei nö ke æimi mai ana i kahi mea hoæopiæi. æO ia mau hoæolaha aku ma o ke kïwï, i mea nö ia e hoæowalewale ai i nä poæe i hoæomanawanui i ia pöpilikia, e hoæopiæi aku. I koæu æike æana i ia mau hoæolaha, ua æano æë koæu naæau. He hana æepa kä paha ia! æAæohe wahi menemene i ka pilikia o ka hoa kanaka. He hana hoæähu wale naæe ia i ke kälä.
Wahi a ka poæe æölelo haole, e kapa æia këia æano loio he mea alualu kaæa pöulia (ambulance chaser). Wahi a ka poæe æIlikini o æAmelika, ua kapa æia läkou i ka æoloæolo päpü (hangs around the fort) me ka huli æana o ka lima i luna. A wahi a nä känaka maoli, ua kapa æia läkou i ka hoæopili mea æai! E haæina hou æia kaæu i häpai ai ma luna. æAæohe oæu hoihoi i ka poæe näna e küæai i kä läkou kökua. Ke æimi mai läkou i mau hoa kanaka e kökua ai, me ke käki aku i ke kälä, æaæole ia he kökua maoli. He æoihana ia.
æÖlelo päkuæi: He wahi manaæo hoæomaikaæi këia i ke kime pöpeku o Lahainaluna. I loko nö o ka luku æia o ko läkou æäina, ua kükulu hou æia ko läkou kime a ua lei hoæi i ka lei o ka lanakila ma hope o ka päæani mua o ke kau! Hipa! Hipa! Hülö!
E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 808-956-2627 (Laiana)
>> 808-956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.
