Synopsis: People who say “Wait! What?” should listen more carefully to their interlocutors so that they don’t offend them by effectively admitting that they weren’t really paying attention to anything that was said prior to that point in the conversation.
Aloha mai nö käkou e nä hoa æölelo Hawaiæi. I këia au a käkou e külia nei i ka hoæöla æana i ka æölelo a ko käkou mau küpuna, a kü hou mai hoæi i ka moku, eia nö au ke noi aku nei i ko æoukou æoluæolu i ka hoæomanawanui mai i kaæu e häpai nei, æo ia hoæi, i kahi æölelo haole e laha aæe nei ma nä poæopoæo nö a pau o ka æäina, æo ia hoæi æo “Wait! What?”
Me ka paæa æana iho o ka lemu i ka noho æoluæolu, ka hikaæa aæe o ke poæo i hope, ka haka aku o ka maka i ke kïwï, e like hoæi me ka mea maæa mau, paæë maila nö i ka pepeiao këlä wahi æölelo e kau ana i ke poæo manaæo ma luna aæela. He hoæolaha ia na ka ‘Ahahui Pöhili MLB, a me ia wahi wikiö päæani hou i kapa æia “The Show”. Eia nö kahi Shohei Ohtani, he käæeæaæeæa no ia päæani ma nä æaoæao æelua, æo ke küpale a me ke külele nö hoæi, ke kamaæilio nei me kekahi peke æelemakule æumiæumi keæokeæo. æO ke kaena akula nö ia o Ohtani i ka nui o käna mau æai holo puni he 46, a pane maila ka peke he 460 äna æai holo puni. A laila, kaena hou akula æo Ohtani, ua lilo nä kühili he 156 ma muli o ka maikaæi o kona nou pöpö æana. Pane maila ka peke, ua lilo nä kühili he 12,000 iä ia, a æo ka püæiwa loa o kahi Ohtani, pane akula æo ia, “Wait! What?”
æEä, he nui hou aku nä hoæolaha kïwï i hoæopuka æia ai këia æölelo, eia naæe, ua koho au i këia laæana i mea e höæike ai i ke æano hoæomähuæi wale æia o këia æölelo i këia mau lä. Eia nö ke laha wale aku nei mai æö a æö ma ke æano he æölelo ia e höæike ai i ke æano püæiwa o ka mea hoæolohe i käna mea i lohe ai. æO ka laha loa æana, eia nö nä æoihana ke hoæowalewale mai nei iä käkou, ma ona lä, e küæai i kä läkou mau huahana. æO ka nui o ke ake kälä, ua hai æia kahi kanaka kaulana e kökua ai iä läkou ma ka hoæolaha æana i kä läkou mea päæani. Eia nö ka mea æäpiki, æo ka æölelo æöiwi a këia kaæaka, æo ia ka æölelo Kepanï. Ua lilo paha kona hoæopuka æana iä “Wait! What?” i mea e püæiwa ai ka poæe e nänä ana i ia hoæolaha, a e paæa ai ka noæonoæo i ia mea päæani a lilo ia i mea poina æole. Pëlä nö paha e nui ai kona küæai æia.
Noæu iho, æaæole au hoihoi i ka manaæo o ia æölelo. Me he mea lä, no ka pono æole o ka hoæolohe æana a ka hoa walaæau, aia wale nö kona hoihoi a puka mai kekahi æölelo hoæopüæiwa. A laila, kauoha aku æo ia i ua hoa walaæau nei e hoæöki i käna æölelo æana e like me ia e holo nei, a e æölelo hou mai. Me he mea lä, æaæohe wahi hoihoi o nä æölelo i puka mai ma mua, akä, i ka lohe æana i kahi mea æano æë, a laila wale nö ka lohe æana. Inä pëlä ke æano o ke kamaæilio æana, pehea ana lä ka manaæo o ia hoa walaæau? Ua pohö paha käna mau æölelo i hoæopuka aku ai ma mua? He manakä nö paha kona mau manaæo? æAæole paha e lawa ka hoihoi o käna æölelo i mea e maliu mai ai kahi hoa walaæau?
Eia mai nö kuæu manaæo i æike æoukou e oæu mau hoa walaæau. Inä e hoæopuka æia mai këlä æölelo kïkoæolä, e pane æia aku penei: “E Kali! He aha lä kou æano? Mai nö a “Wait! What?” mai æoe!”
E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 808-956-2627 (Laiana)
>> 808-956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.
