Synopsis: Many people have fallen victim to “pig butchering” scams. Here it is referred to as being caught in a spider’s web. The perpetrators have acted with impunity, but that is changing.
æAæohe lua e loaæa ai ka æino o ka æaihue ke æaihue æo ia ma luna o ka pünaewele ma o ia mea e kapa æia nei i ka “pig butchering.” æAno æë nö paha ia inoa, no ka mea, ua haku æia paha no ke kuhikuhi wale æana i ka luapoæi me ka nalo æana o ka mea maoli näna ka hana æino, ka luna hoæi o nä æaihue. æO ka æoiaæiæo, aia ua luna æaihue nei ke peæe ala ma loko lilo o ka pünaewele puni honua. He kohu pünäwelewele paha ia na ka nananana, kahi e kilo mai ai iä waho i kona luapoæi. He hoæomeamea ia nananana ë he ipo æo ia na ka luapoæi, a he puni wale aku nö ua luapoæi nei. Kainö he ipo maoli këlä nona e pili mau ai. He pilina wale nö ia ma ke kamepiula. æAæohe wahi hui æana he alo a he alo, a æo ka hopena o ia pilina, e pau loa ke kälä a kahi luapoæi puni wale i ka lilo aku i ua “ipo” hou nei äna. Eia nö ka mea æäpiki, na kekahi luna e hoæounauna ia “ipo” e komo aku i loko o këia hana kohu æole, a, e like me ka æino a ka “ipo” e hoæoili ai ma luna o ka luapoæi, pëlä nö e hoæoili ai kahi luna i käna æino ma luna o ua “ipo” nei. A e æapakau hoæi æo ia i nä kälä a pau.
Aloha nö käkou lähui kanaka. He pono kekahi, he æino kekahi. æO ka æino hoæi, æaæohe ona lunaæikehala, a æaæohe hoæi ona makaæu o hopu æia auaneæi a hoæopaæi æia i ka hewa. Aia nö æo ia ke peæe ala i loko o nä æäina e nänä æole i ia æano hana a huli wale aku ka nänä æana i kahi æë. æAæole paha he wä e pau ai këia hana. Ua paæa hana ka nananana. Inä nö e koe ana hoæokahi kanaka puniwale, inä hoæi e noke aku æo ia ala i käna hana kohu æole. Ua lohe akula au no ko läkou kükulu æana i nä hale nunui ma loko o ua mau æäina nänä æole nei, a mai laila mai nö ka æapakau malü æana i kä haæi. æAæole nö e æike æia, no ka mea, ua lawelawe æia ua hana æepa nei ma luna o ka pünaewele. æAæohe wahi lemu e peku ai a æaæohe wahi æuhane e hoæouna ai i Kehena. He æino nö a lohe mai ke aæo!
Aia kekahi loio hoæopiæi nona ka inoa æo Erin West. I ka poæi æia æana o ke kälä a kekahi kanaka i puni wale i kahi nananana ma luna o ka pünaewele, me ke kuhi æana hoæi, he ipo aloha këlä äna e pili hemo æole ai, ua kökua maila ua æo Erin i ka hoæihoæi æia mai o ka hapa nui o kä ia ala kälä. Ua puni ua kanaka nei i ka æölelo aæoaæo a ka nananana no käna hana e puka ai ma ke kälä. æO ka æoiaæiæo, ma ka loaæa æana o ia kälä, he $300,000 ka heluna, i ka nananana æapakau kälä, ua nalo ua nananana nei, a nalo pü me ke kälä! Aloha nö kahi kanaka puni wale. Ua lawe æia aku käna aloha e ka hope kaiue o ka Maunaloa. Ua pömaikaæi naæe æo ia i ka æeleu o Miki West i ka hahai aku i nä meheu o käna kälä. Ua loaæa maila ma mua o ka lilo æana i meheu wale nö, a ua hoæihoæi æia mai he 70% o ia heluna nui.
No ka nui o nä luapoæi, æo ka nui o ka hilahila i ka puni wale i ka “ipo,” æaæohe wahi höæike aku iä haæi. He kupanaha o nä kupanaha ka ikaika o ia mea he hilahila. Kohu mea lä, ua æoi aku ka waiwai o kona höæalo æia ma mua o ka lilo æana o nä kälä a pau i ka nananana. No ke kökua æana naæe a Miki West i këlä kanaka mua, ua æöæili mai nö nä känaka he nui hou aæe i loaæa pono i ka hana æepa a ka nananana. Maliæa o loaæa auaneæi kekahi o ia poæe luna i nä mäkaæi a e hoæopaæahao æia aku nö läkou. Mahalo nui æo ia ala, eia naæe, he mau miliona wale nö kai hoæihoæi æia mai a he mau piliona e lilo loa aku nei i këlä me këia makahiki!
E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka
iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana
Wong a me Kekeha Solis ma
ka pahu leka uila ma lalo
nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 808-956-2627 (Laiana)
>> 808-956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.
