Synopsis: During the first presidential debate on June 27, both candidates failed to recognize the human toll of Israel’s assault on Gaza, and revealed the shameful failure of the U.S. to defend the humanity and rights of Palestinians.
Ua piha 9 mahina o kā ‘Isera‘ela ho‘ouka mau ‘ana i ke kaua i nā kānaka Palesetine o Gaza. Ke pi‘i a‘e nei ka heluna o nā kānaka hala‘ole e pepehi ‘ia ana he 39,000 a ‘oi, a ‘o ka wī kekahi mea kaua e ho‘īnea ‘ia nei he mau miliona. He 15,000 a ‘oi ka heluna o nā kamali‘i hala‘ole i pepehi ‘ia a make.
Wahi a Biden ma ka paio mana‘o, “The only one who wants the war to continue is Hamas.” He pane ho‘opunipuni kēia i kū ‘ole i ka ‘oia‘i‘o. Ua hō‘ike ākea nā kuhina o ke aupuni ‘Isera‘ela a mōakaaka ko lākou mana‘o e mau ka luku ‘ana i nā Palesetine. E ho‘omaopopo ‘ia nā mea a Itamar Ben-Gvir, a ka Minister of National Security, i ‘ōlelo ai i mua o ka lehulehu. Ua paipai i ka ho‘opau ‘ia o ka lāhui Palesetine me ka ho‘one‘e ‘ana i ka lāhui, i mea e kā‘ili ai ‘o ‘Isera‘ela i ka ‘āina. E ho‘omaopopo ‘ia ho‘i ka ‘ōlelo a Ioav Galant, ka Defence Minister: “There will be no electricity, no food, no fuel… We are fighting human animals and we are acting accordingly.” ‘O Trump kekahi nāna e hō‘ole i kā Biden mana‘o a paipai ākea i kā ‘Isera‘ela luku ‘ana i ka lāhui Palesetine: “Actually, Israel is the one, and you should let them go and let them finish the job.”
I loko nō o ko Hawai‘i me Palesetine ‘ano he mau ‘āina kū‘oko‘a e ho‘okaumaha ‘ia nei ma lalo o ke aupuni ho‘opanalā‘au, ‘o ko Hawai‘i kekahi e helu pū ‘ia ma lalo o ke aupuni ‘Amerika. ‘O kā kākou kālā ‘auhau kekahi e uku no ka make a ‘Isera‘ela e ho‘olele nei i luna o nā Palesetine hala‘ole – nā kamali‘i, wāhine, kūpuna, me nā kāne pū. E like me kā Biden ‘ōlelo ma ka paio ‘ōlelo me Trump: “We’re providing Israel with all the weapons they need and when they need them.”
Eia ko‘u wahi mana‘o: E kū‘ē loa kākou i kēia mau moho ‘elua me kā lāua kāko‘o iā ‘Isera‘ela. Mai ho‘ohui hewa kākou iā Hamas me ko Gaza mau kānaka hala‘ole he mau miliona. ‘O ia ho‘ohui ‘ana ka mea e ho‘olale ai ‘o ‘Isera‘ela i ka ho‘opahū wale ‘ana i nā kūlanakauhale o Gaza. A laila, mai nō kākou a ho‘ohui i ke aupuni o ‘Isera‘ela me ka po‘e ho‘omana Iudaio a pau, o hā‘ule pū kākou i ka nenelu o ka ho‘okae ‘ili.
A he aha kā kākou ma Nowemapa i ka wā koho bālota? ‘O nā luna maka‘āinana me nā kenekoa o ka pae moku‘āina me ka pae federala kahi e mana ai kā kākou bālota. E ha‘alele a ho‘āhewa kākou i nā Demokarata e palai maka nei i ka hana ‘ino a ‘Isera‘ela, me nā Repubalika e paipai hilahila ‘ole aku nei i ka luku ‘ana i ke ola ma Gaza – ua ‘elepaio ‘ia ia wa‘a. E huli kua aku kākou i kēia mau moho peresidena ‘elua, a e ‘imi aku na‘e kākou i nā moho e kūlia maoli i ka pono, nā moho e kaulona pono aku i ka hewa a ho‘olale i ke kāko‘o iā Palesetine. E kāko‘o i nā ‘ahahui Iudaio e ho‘āhewa nei iā ‘Isera‘ela me ka leo nui a ko‘iko‘i. E kui lima nā lāhui a puni ka honua e ho‘opi‘i i ke aupuni a me nā kānaka e ho‘ouka mākaha nei i ka lukuna iā Gaza, a e ho‘olako kākou i ke kāko‘o nui e ho‘onā ai i ka‘īnea e kau ‘ia nei i luna o ko Gaza. E ola ka lāhui Palesetine.
E ho‘ouna ‘ia mai na ā leka iā māua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 808-956-2627 (Laiana)
>> 808-956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mānoa.