Synopsis: Despite the human suffering in Lahaina, internet influencers are making insensitive jokes about the recent fires. How does one, or several thousand for that matter, find humor there?
Aloha mai e nā hoa heluhelu. I kēlā pule aku nei, ua kākau ‘ia kahi mo‘olelo no ka hopena a ke ahi e hōlapu ana ma Lahaina a ma kauwahi ‘āina o Maui. He mo‘olelo ho‘omāna‘ona‘o kā ho‘i ia, a ua like ho‘i ka hopena me ka hopena a ka wai hālana ma Aotearoa i Pepeluali a‘e nei. Nui loa ka pohō, ‘a‘ole nō a lohe mai i ke a‘o. Ua pau ko Hawai‘i nei i ke ahi a ua pau ko Aotearoa lā i ka wai. No‘u iho, he mau hopena kūpiliki‘i nō kēia i kupu mai ma muli o ka hopena o ka ho‘omāhanahana ‘ia mai o ko kākou honua. I hewa ho‘i iā wai? ‘A‘ole paha e hihi. Na kākou nō kākou e ho‘oponopono a‘e.
Aloha nō ka po‘e i ho‘omanawanui i ia hanana ho‘oweliweli ma Maui. Eia nō lākou ke noho nei me ka ho‘omanawanui i ka nele a me ka hune. Mahalo wale nō ka nui lehulehu i ‘a‘ako mai i ke kōkua ma o ka ho‘ouna ‘ana aku i nā ō e lako ai ka huaka‘i o kēia hope aku. ‘O ka mālama i ka hoa kanaka, he mea ia e lana ai ka mana‘o o kākou a pau. Ua maopopo na‘e, ‘oiai nā lā, nā pule, nā mahina, a me nā makahiki e hala aku ana, e hapa mai ana ho‘i ka nui o ke kama‘ilio ‘ia o ka hihia o ne‘i nei, a i ‘ole ia, e kupu mai ana paha kekahi hihia hou ma ka ‘āina ‘ē, a huli aku ka hākilo ‘ana o ko ka honua i laila. No Maui, e hapa mai ana paha ka nui o ke kōkua e hō‘ea mai ana. Ma ka lohe ‘ana na‘e i ka ‘ōlelo a kekahi po‘e o Maui, e kū ikaika ana lākou a e kūkulu hou ana i ko lākou mau kaiāulu. Wiwo ‘ole ho‘i!
Hana nui ka ho‘olana ‘ana i ka mana‘o o ka po‘e e lanaau ana i ke kai hohonu. I ka wā o kēia kākau ‘ana, he 111 kānaka i make, a he 1000 a ‘oi aku, eia ke ‘imi ‘ia nei. He mau kaukani paha holoholona i make a i holo aku paha a nalo. He nui ‘ino ho‘i nā hale noho, nā hale kū‘ai, nā hale hana, nā ka‘a, nā wa‘apā, nā la‘alā‘au, a me ia mea aku ia mea aku i pau i ke ahi. Eia nō ho‘i kekahi po‘e mālama kumulā‘au ke ho‘ā‘o nei e ho‘ōla i ke kumu paniana nunui kaulana o Lahaina. Lana ho‘i ka mana‘o i ka ho‘omanawanui ‘ana o ko Maui a me ke kulia ho‘i i ka pono. ‘Aohe wahi mana‘o o ka hā‘awi pio!
A i loko nō o kēia wā e ‘imi nei ko Maui i ka pono, eia nō kekahi po‘e alualu ka‘a pōulia a po‘e ho‘opili mea‘ai ho‘i ke hanu kālā nei ma o ke kū‘ai ‘ana i ka ‘āina a me nā mea paha i kūkulu ‘ia ma luna ona. ‘O ka po‘e kama‘āina na‘e o Maui, ‘a‘ole nō lākou e ha‘alele a e kū‘ai aku paha i ko lākou mau ‘āina i nā hui ‘inikua a me nā po‘e ‘imi kālā ho‘opukapuka. Eia kā ho‘i kekahi po‘e kohu ‘ole ke hana ‘ino nei i ko Maui ma o ka TikTok. Nui ‘ino ka po‘e ma ia paena kūlelepaho e hō‘ike mai ana i kekahi ki‘i o ka pai pika i hele a pāpa‘a i ke ahi. E ho‘omeamea kaumaha ana lākou no ka pāpa‘a o kā lākou pika “Hawaiian”. He mau ka‘aka paha ia e kūlia ana i ke kūlana ho‘omāke‘aka. Eia na‘e, he hōlona lākou, a he ho‘opilipili wale kekahi i kekahi. ‘A‘ohe wahi nānā i ka pono o ko lākou mau hoa kanaka. He mau kaukani mau kānaka hou aku i “like” (kāko‘o) aku i ia ki‘i a me nā lepe ‘ōlelo kohu ‘ole i kāpili ‘ia ma laila. E ho‘i aku ia mea i kona kahu!
No‘u iho, e nānā kākou i ka pono. Mai nānā i nā hana kohu ‘ole. E ho‘i ana nō ia i kona kahu, no ka mea, wahi a Kapihe, e hiki mai ana ka wā e iho ai ‘o luna a e pi‘i hou ai ‘o lalo. He lana nō ho‘i ka mana‘o o ko‘u lāhui kanaka! ‘A‘ohe wā e hā‘awi pio ai!
E ho‘ouna ‘ia mai na ā leka iā māua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 808-956-2627 (Laiana)
>> 808-956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mānoa.
