Honolulu Star-Advertiser

Monday, June 9, 2025 81° Today's Paper


EditorialKauakukalahale

Column: He ola anei kā ka lāʻau, ʻo Remdesivir?

COURTESY NATIONAL INSTITUTES OF HEALTH
                                A microscope image of SARS-CoV-2, the virus that causes COVID-19.

COURTESY NATIONAL INSTITUTES OF HEALTH

A microscope image of SARS-CoV-2, the virus that causes COVID-19.

Synopsis: A drug that has shown promise in the treatment of MERS and SARS is being touted as a treatment for COVID-19 Opens in a new tab. That is good news but it should not send us out into the streets until we know for sure.

‘Auhea kākou e o‘u mau hoa alo like i ka ‘īnea e noho pa‘a nei i loko o ka hale a e launa ka‘awale nei me nā hoa he leo a he leo, he hua a he hua, a he alo a he alo ma o ia mea ‘o ka papa kaumaka o ke kamepiula. Aloha nō kākou! Iā kākou e pe‘e nei, eia mai nō kekahi hua e no‘ono‘o ai, ‘o ia ho‘i ‘o Remdesivir.

I kēlā makahiki aku nei i hala, i ka lā 9 o ka mahina ‘o Nowemapa, ua puka mai kekahi ‘atikala a‘u e pili ana i nā inoa lā‘au lapa‘au he nui hewahewa e ho‘olaha ‘ia ana ma o ke kīwī. ‘Ekolu inoa o kēlā me kēia lā‘au. He inoa kū‘ai, he inoa wae‘ano ‘epekema, a he inoa kemikala nō ho‘i. Ua kapa ‘ia ka inoa kū‘ai me ka mana‘o e lilo ia i mea e ho‘olā‘au ai i ka no‘ono‘o o ka mea kū‘ai a komo mai ai ke ake kū‘ai. I kēia manawa, ‘a‘ohe inoa kū‘ai o Remdesivir, he mea i mana‘o ‘ia nāna e pale i ke COVID-19, no ka mea, aia wale nō ke kū‘ai ‘ia aku a ‘āpono ‘ia e ka FDA.

‘O kekahi inoa o ia mau lā‘au, he kohu ha‘ihelu makemakika no ka nui o kona mau helu. ‘O ia kona inoa ha‘ilula kemikala. He kāka‘ikahi ka po‘e nāna e hea aku i ia inoa. He po‘e puni ‘epekema wale nō paha. E kapa aku nō lākou i ia la‘au ‘o C27H35N6O8P.

I kēia wā, ke kapa wale ‘ia nei nō ma kona inoa laulā ‘o Remdesivir. ‘O ia kona inoa wae‘ano ‘epekema, a ua kūkulu ‘ia nō ma nā māhele ‘ekolu. Aia ka mole i ka hopena o ka inoa, ‘o ia ho‘i ka pāku‘ina, ‘o “-vir”. He ho‘opōkole ‘ana kēia no ka hua ‘ōlelo haole ‘o “virus”, a no laila, pili kona mana‘o i ka pale ‘ana i nā ma‘i hōlapu. He mau mea lapa‘au hou aku nona nā mole “-vir” ma loko o ka inoa ‘epekema. ‘O Dolutegravir (‘o ia ho‘i ‘o Dovato kona inoa kū‘ai), Bictegravir (Biktarvy), Glecaprevir (Mavyret), a me Baloxavir (Xofluza) kekahi mau la‘ana.

Ua pohihihi ka mana‘o o nā māhele mua ‘elua, ‘o ia ho‘i, ‘o “rem” a ‘o “desi”. ‘A‘ole maopopo ka mana‘o o “rem” a ke kuhi ‘ia nei ‘o “desi” he mau māhele no ka hua ‘o adenosine (de + si). ‘O ka mana‘o o ia hua, he lā‘au ia e kī ‘ia aku i loko o ke kino ma o ke kui hou. A komo aku i ke a‘a koko, e ke‘ake‘a ‘o ia i ka ho‘okinomāewe ‘ia o ka ma‘i hōlapu.

Mali‘a, he mea ia e ola ai ka ma‘i COVID-19 e laha a‘e nei ma nā ‘āina a pau o ka honua nei. ‘A‘ole na‘e i hō‘oia pono ‘ia i kēia manawa, a no laila, alia kākou e pono ho‘olaule‘a me nā ‘ohana a me nā pilikana. Aia wale nō a ‘ike le‘a ‘ia kona maika‘i a me ka ‘ole. He mana‘olana ko‘u, ‘a‘ole na‘e au e puni wale aku. Mai poina, ‘eā, ua hāpai ‘ia ka Hydroxichloroquine i mea e pepehi ai i ia ma‘i lele, a i ka nānā pono ‘ana, ua hā‘ule pahū ia mana‘o.

No ka manawa, aia ka pono ‘o ka mālama ‘ana o kākou iā kākou iho ma o ka noho ka‘awale ‘ana, ka ‘a‘ahu ‘ana i ka pale maka ke puka aku i waho, ke kihe a kunukunu ‘ana i loko o ka ‘uala o ka lima, a me ia mea aku ia mea aku, a pēlā nō kākou e mālama ai i ko kākou mau hoa kanaka. Mai nō a mana‘o mai ua noa ka hele lanakila wale aku mai ‘ō a ‘ō me ka nānā ‘ole i ka hopena. Aia a ‘āpono ‘ia e ka FDA, a laila wale nō e maha ai ka na‘au.


E ho‘ouna ‘ia mai na ā leka iā māua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:

>> kwong@hawaii.edu

>> rsolis@hawaii.edu

a i ‘ole ia, ma ke kelepona:

>> 956-2627 (Laiana)

>> 956-2627 (Kekeha)

This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mānoa.


By participating in online discussions you acknowledge that you have agreed to the Terms of Service. An insightful discussion of ideas and viewpoints is encouraged, but comments must be civil and in good taste, with no personal attacks. If your comments are inappropriate, you may be banned from posting. Report comments if you believe they do not follow our guidelines. Having trouble with comments? Learn more here.