Synopsis: Free Hawaiian language classes are being offered at UH and all are welcome. This is an excellent way for a new generation to pay forward the valuable lessons they have received during their own journeys. What a deal!
Aloha mai e nā hoa heluhelu o ka ‘ōlelo kupa o nēia pae ‘āina, a aloha ho‘i nā hoa i pa‘a ‘ole iā ‘oukou ka ‘ōlelo makuahine o ko kākou mau kūpuna. Ua ‘ike ‘ia ke ala e pa‘a mai ai ua ‘ōlelo nei, a i kēia mau lā, e moe nō ia ala ma nā kula, ‘o ke kula aupuni paha a ‘o ke kula kū‘oko‘a paha, a no ka pili o ka ‘ōlelo i ke kula, ‘o ia nō paha kona kumu i ho‘ohalahala ‘ia ai i ka ‘ōlelo “puke”. I ka wā e lohe pinepine ‘ia ana ka ‘ōlelo a nā kūpuna mai kēlā pae a i kēia pae o ko kākou ‘āina aloha nei, he ili wale mai nō kona mai kekahi hanauna a i kekahi, a ‘o ka hele kula ‘ana, he ala ia e ho‘oikaika ai i ka heluhelu, ke kākau, ka makemakika, ka ‘epekema, a ia mea aku ia mea aku.
‘O nā keiki o ke kaiāulu i ia wā, ua pa‘a ‘ē ka wala‘au a me ka ho‘olohe ma mua o ka hele ‘ana i ke kula. He mea loa‘a wale ma ka noho pū ‘ana. I kēia wā a kākou e ‘ike nei, aia ka pa‘a ‘ana o ka ‘ōlelo a ho‘omanawanui ‘ia nā ha‘awina kula. ‘O ia nō paha ke kumu e kapa ‘ia nei ka hapanui o ka po‘e ‘ōlelo Hawai‘i o kēia au i ka ‘ōlelo “puke”.
Eia mai nō kekahi pilikia o kahi ‘ōlelo e pa‘a ana ma ke kula, ‘o ia ho‘i, ‘a‘ole ia he mea noa i ka lehulehu. ‘O ia ho‘i, ‘o nā keiki wale nō e komo ana ma nā kula aupuni a kula kū‘oko‘a paha e a‘o ‘ia nei ka ‘ōlelo Hawai‘i, ‘o lākou ke ho‘opa‘a i ka ‘ōlelo Hawai‘i. ‘O nā haumāna maika‘i o ke kaha ma ia mau kula, a i lawa paha ke kū‘ono‘ono o ka ‘ohana, ‘o lākou wale nō ke komo ma ke kulanui. ‘O ka po‘e na‘e i kū ‘ole ko lākou ‘ike i kā ke kula e paipai ana, a i nele paha i ka lawa ‘ole o ke kālā, ua hoka!
Aia na‘e kahi papahana hou i ho‘okumu ‘ia no ke a‘o ‘ana i ka ‘ōlelo Hawai‘i i ka lehulehu, a i ho‘olako ‘ia i ke kālā e ka ASUH, ka hui haumāna o ke Kulanui, i noi i ke aupuni i ha‘awina kālā e holo pono ai ua papahana nei. Ke ho‘okele ‘ia nei e kekahi mau haumāna laeo‘o ‘elua, ‘o Paige Okamura o Kamakakūokalani a ‘o Akea Kahikina o Kawaihuelani. Ua ho‘okumu ‘ia he mau ha‘awina kū‘oko‘a i mea e a‘o li‘ili‘i ai ka haumāna me ka hopohopo ‘ole i ka hūhewa o kona no‘ono‘o inā hala mai kekahi papa i ka hele ‘ole ‘ia. Aia ka wikiwiki o ka holomua i kēlā me kēia haumāna. ‘O nā kānaka a pau e ‘imi ana i ka ‘ike, e ‘ae ‘ia ko lākou komo ‘ana. ‘A‘ohe mea e hō‘ole ‘ia a ho‘i nele paha i ka hale. Ua hele a lē‘ī ka lumi ma ke Campus Center i ka nu‘a nā kānaka! He 300 paha ka nui, wahi a ka lohe.
Nui ko‘u mahalo i ka ‘eleu o kēia mau haumāna a ‘elua. Ua pa‘a iā lāua kahi ha‘awina ko‘iko‘i ma o ka noke paupauaho ‘ole ‘ana iho i luna o nēia ala ‘o ka ho‘opa‘a ‘ana i ka ‘ōlelo Hawai‘i, ‘o ia ho‘i, e hiki mai ana ka wā e lilo ai ‘o lāua ana nā kumu nāna e alaka‘i i nā haumāna e hahai mai ana i ko lāua mau meheu. Eia nō lāua ke ‘a‘a nei i kēia mea he a‘o, no ka pono o kākou a pau. He kuleana nui nō ia i hiki ‘ole ke huli kua ‘ia. E like me kā ko kākou mau kūpuna i ho‘oili mai ai i ko lākou ‘ike, pēlā nō ka ho‘oilina e ho‘oili ai i ia ‘ike i luna o nā hanauna e hiki mai ana.
E ho‘ouna ‘ia mai na ā leka iā māua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mānoa.