Synopsis: The arrests at Waimänalo come from the same playbook as those made two months ago on Maunakea. Is this a “might makes right” state?
æAuhea æoukou e oæu mau hoa æalo like o ka æïnea. Ähea käkou e lawa ai i ka hana æino a ka makeæe æäina? Eia nö ke hölapu nei ke ahi ma kauwahi æäpana æäina o Hawaiæi nei. Ua hele a kaulana ka hihia ma luna o Maunakea, a me ka wiwo æole o kona mau kiaæi e noke nei i ke kaupale i nä mïkini æeku lepo æaæole e piæi aæe i luna o kona kino kapu. æOiai e æä nei ia ahi nui, ua kupu mai kekahi hihia pili æäina ma Kalaeloa. Aia i laila he 147 æeka æäina a ka DHHL e hoæolimalima nei i kekahi hui Kanakä, æo Innergex Renewables, no $200,000/makahiki i mea e kükulu ai he mau papa no ka æapo æana i ka ikehu o ka lä, a me ke küæai æana i ua ikehu nei iä Hawaiian Electric. A pehea lä këlä püæulu poæe Hawaiæi, he 22,000, e kali nei æo ka loaæa he wahi æäpana æäina e hoæokuläiwi ai? Ua hoka paha?
He nui hou aku nä æäina Hawaiæi e lilo nei i ka poæe hana kälä. æAæole nö naæe e hihi. I ka P4 nei, ua hölapu maila he ahi hou, aia ma Waimänalo Bay Beach Park. Eia no naæe, æaæole paha ia he hana kälä e like me Maunakea a me Kalaeloa. E hoæolilo ana ke Külanakauhale a me ke Kalana o Honolulu he $32 miliona no ke kükulu æana i kekahi päka kahakai. I mea aha lä naæe ia päka? Noæu iho, i mea ia e æäkoakoa ai nä malihini he nui e hoæäæo ana e pakele iä Waikïkï. A pehea lä e pono ai ka poæe küloko o Waimänalo? Ua lawa nö paha läkou i ko läkou æäina me ia e kü nei. Inä nö e kükulu æia kahi päka hou, e mähuahua mai ana paha ka nui o ka poæe e kalaiwa ana ma ke alanui a e lëæï ana nä kapakai i ka nuæa nä känaka! E lilo ana nö paha æo Waimänalo i hoalike nö Waikïkï! Pehea kou manaæo e ka makamaka heluhelu? I ala nö paha ia e hapa mai ai ka pihakuæi o ka poæe ma ia æaoæao Kona?
Wahi a ka poæe küloko o Waimänalo e küæë nei i ke kükulu päka æana, he mau iwi kupuna ko këlä wahi, he mea laæa hoæi. He hana hoæohaumia ka æeli æana i ia wahi. æAæole läkou e küæë nei e küæë ai. Eia ka mea hilu. He hana paha kä ke aupuni? Ua hoæouna æia aku he 100 paha mäkaæi a æoi no ka hopu æana i këlä poæe e æäkeæa ana i ke alanui a lawe aku i ka hale paæahao. Wahi a ka nühou, he 28 poæe i hopu æia a kau liæiliæi æia aku ma nä hale paæahao like æole o ka mokupuni. A i ka wä i hopu æia ai ua mau kiaæi lä o Waimänalo, ua hoæohana æia kahi pü hoæonui leo (LRAD) i mea e kau ai ko läkou weli.
Wahi a Caldwell, e noke ana ke aupuni i ke kükulu æana i ia päka. I kona manaæo, ua æokoæa ka hihia ma luna o Maunakea a ua æokoæa hoæi ka hihia ma Waimänalo. Pehea lä naæe ia æano manaæo? Ua hopu æia nä küpuna ma Maunakea a ua hopu æia hoæi ka poæe ma Waimänalo e kü ana i ke kapu aloha. Ke æölelo nei ka poæe käkoæo TMT he mea ia e pono ai nä känaka a pau. Ke æölelo nei æo Caldwell he päka ana këia e pono ai ka poæe a pau. A ma nä hihia æelua, he hoæomaæau ka hana a ke aupuni. Eia hou, æo kekahi o käna mau æölelo, ua mahalo æo ia i nä æaoæao æelua no ka mälama æana i ka maluhia. Kähähä! Ua æano like me ka æölelo a Trump ma hope o ka haunaele ma Charlottesville, “You also had some very fine people on both sides.”
E ho‘ouna ‘ia mai na ä leka iä mäua, ‘o ia ho‘i ‘o Laiana Wong a me Kekeha Solis ma ka pahu leka uila ma lalo nei:
>> kwong@hawaii.edu
>> rsolis@hawaii.edu
a i ‘ole ia, ma ke kelepona:
>> 956-2627 (Laiana)
>> 956-2627 (Kekeha)
This column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawai‘i at Mänoa.